شما هم فکر می‌کنید بازی‌های ویدیویی فقط برای سرگرمی و زمان گذرانی می باشند؟ هر فردی که اهل بازی کامپیوتری و ویدئویی است را مسخره می‌کنید؟ احتمالا زمان آن رسیده باشد که تجدید نظر کنید! بر پایه مجموعه‌ای تازه از تحقیقات علمی بازی‌های ویدیویی امکان پذیر راهی تازه برای درمان‌های مقرون به صرفه و بی‌دردسر بیماری‌های روان باشند. باید باور کنیم درمان بیماری‌های روانی با بازی‌های ویدئویی نه یک شایعه بلکه یک سخن مستند و علمی است!

گزارشی که در مجله‌ی JMIR Serious Games انتشار شده است، تحقیقات انجام‌شده درمورد‌ی تأثیر بازی‌های ویدیویی تجاری را بر افسردگی، اضطراب و دیگر مشکلات سلامت روان بازدید کرده است. بر پایه این گزارش، شواهد علمی فزاینده‌ای وجود دارد که از پتانسیل بازی‌های ویدیویی برای بهبود سلامت روان سخن می‌گویند.

درمان بیماری‌های روانی با بازی‌های ویدئویی چطور امکان پذیر.

برای این گزارش، محققان مؤسسه‌ تحقیقات علوم رایانه‌ای ایرلند (Lero) مطالعات قبلی انجام‌شده را بازدید کرده‌اند تا ببینند آیا بازی‌های ویدیویی تجاری (نه بازی‌هایی که برای درمان طراحی شده‌اند) می‌توانند به بهبود سلامت روان، به خصوص افسردگی و اضطراب، پشتیبانی کنند یا نه؟

شواهد نشان خواهند داد که بازی‌های ویدیویی می‌توانند به افت برخی از علائم افسردگی پشتیبانی کنند. تحقیقات نشان داده است که به‌طور اشکار بازی‌های ماین‌کرفت (Minecraft) و گذرگاه حیوانات: افق‌های تازه (Animal Crossing: New Horizons) علتایجاد ربط اجتماعی و افت حس تنهایی شده‌اند.

دکتر گلن پلات (Glenn Platt, PhD)، استاد فناوری‌های نوظهور و مدیر برنامه‌ی مطالعات رسانه‌های تعاملی در دانشگاه میامی اوهایو، می‌گوید: «بازی‌های ویدیویی علتارتباط انسان‌ها می‌بشود، ارتباطی که لحاظی حیاتی از سلامت روان است. حس عضویت در یک جامعه‌ی هم‌فکر که شراکت شما را قیمت‌گذاری می‌کند و مقصد شما را می‌‌فهمد.»

در دیگر سو، برخی از بازی‌های ویدیویی اثرات مثبتی همانند تنظیم خلق و خو را به همراه دارند. در یک مطالعه، نوجوانانی که ماریو کارت (Mario Kart) بازی می‌کردند، توانایی‌های تنظیم احساسات بهتری نسبت به همسالان خود داشتند.

علاوه بر این، بازی‌های ویدیویی بهانه خوبی برای حواس‌پرتی می باشند که برای تنظیم خلق و خو، افت نشخوار فکری (همان Over Think مشهور) و حتی تشکیل نشاط خواهند می بود.

تحقیقات این چنین نشان داده‌اند که بازی‌های ویدیویی می‌توانند به مقابله و درمان علائم اضطراب پشتیبانی کنند. در یک آزمایش، افراد مضطرب که چهار بار در هفته و به زمان حداقل نیم ساعت در هر جلسه، بازی گیاهان در برابر زامبی‌ها (Plants vs. Zombies) را بازی کردند، نسبت به افرادی که دارو مصرف می کردند، حالت سلامت روانی بهتری داشتند. در برخی آزمایش‌ها، بازی‌هایی همانند ماکس و ماژیک جادویی (Max and the Magic Marker) نیز برای پشتیبانی به پیشگیری از افزایش اضطراب در کودکان مؤثر بوده است.

درو لایتفوت (Drew Lightfoot)، مشاور حرفه‌ای دارای مجوز و گیمر ، می‌گوید: «در مقام یک مشاور و گیمر، از این که می‌بینم او گفت و گو‌های تازه در روانشناسی شکل می‌گیرد و مطالعات و منبع های بیشتری در دسترس است، شوق‌زده می‌شوم.»

بازی‌های ویدیویی تجاری یا بازی‌های درمانی؟

به طور کلی، محققان دریافته‌اند که بازی‌های ویدیویی تجاری به اندازه‌ بازی‌های ویدیویی که به‌طور اختصاصی برای تحقق اهداف درمانی طراحی شده‌اند، در سلامت روان موثر می باشند.

دکتر پلات با اشاره به بازی‌های درمانی می‌گوید: «مشکل این است که این چنین بازی‌هایی عملاً بازی نیستند. هنگامی به شما حرف های می‌بشود روی صفحه‌ی نمایش کلیک کنید تا سلامت روان خود را بهبود ببخشید، این بازی نیست، بلکه بخشی از درمان است.»

او ادامه می‌دهد:«ویژگی مهم یک بازی، همان چیزی که آن را به یک بازی تبدیل می‌کند: بازی به‌صورت داوطبانه و با مقصد بازی و سرگرمی انجام می‌بشود. تحقیقات چندین دفعه اهمیت انگیزه درونی برای تحول مؤثر حرکت را قبول کرده‌اند. این قضیه ما را به مسئله مهم این مقاله می‌رساند: مردم بازی‌های ویدیویی را بازی می‌کنند چون دوست دارند!» دکتر پلات معتقد است مزایا بازی‌های ویدیویی برای سلامت روان، محصول جانبی این حقیقت است که این بازی‌ها سرگرم‌کننده می باشند.

بازی‌های ویدیویی می‌توانند دسترسی به مراقبت را گسترش دهند

ویژگی بازی‌های ویدئویی این است که این بازی‌ها می‌توانند به اراعه‌ خدمات حمایتی سلامت روان به‌صورت گسترده پشتیبانی کنند. دکتر پلات می‌گوید: «ما باید دست از کلیشه‌سازی نادرست درمورد گیمرها برداریم و بپذیریم که همه ما اکنون گیمر هستیم.»

اشاره پلات درست است. بازی‌های ویدیویی اکنون در بین افراد ۱۸ تا ۵۴ سال ترویج دارد. با افزایش پذیرفتن مزایا عاطفی بازی‌های ویدیویی، این نوشته می‌تواند به از بین بردن انگِ گیمر بودن و بیماری‌های روانی پشتیبانی کند. احتمالا این ما بوده‌ایم که نادرست کرده‌ایم و بازی‌های ویدئویی را از زمان ظهورشان جدی نگرفته‌ایم، همان گونه که دیگر رسانه‌ها همانند کتاب، تلویزیون و فیلم در زمان ظهور خود جدی گرفته نمی‌بشود. ما باید بازی‌های ویدیویی را در جایگاه رسانه‌ مشروعی که می‌تواند علتبهبود زندگی بشود به رسمیت بشناسیم.

دکتر مایکل ال. برنباوم (Michael L.Birnbaum)، استادیار مؤسسه‌ تحقیقات پزشکی فاینستاین و مدیر برنامه‌ درمان زودهنگام در قسمت خدمات سلامت رفتاری نورث‌ول هلث، می‌گوید: «بازی‌های ویدیویی می‌توانند دسترسی بیشتری برای مداخلات درمانی تکمیلی اراعه دهند. این برخلاف مراقبت‌های کلاسیکی است که طبق معمولً با دفعات کمتر و هزینه‌های سنگین همراه است.» یقیناً او پافشاری می‌کند بازی‌های ویدیویی هیچ زمان نمی توانند جانشین متخصصان بالینی شوند. این حرفی است که دیگر کارشناسان نیز با آن موافق می باشند.

چالش‌ها و مخاطرات منفعت گیری از بازی‌های ویدیویی برای سلامت روان

تا اینجا از مزایا بازی‌های ویدئویی برای سلامت روان گفتیم. با این همه، بد نیست نگاهی به برخی چالش‌ها و مخاطرات بازی‌های ویدئویی داشته باشیم.

۱- اعتیاد به بازی‌های ویدیویی

یکی از مهم‌ترین مخاطرات منفعت گیری از بازی‌های ویدیویی، گمان ابراز اعتیاد است. اعتیاد به بازی‌های ویدیویی که با گفتن «اختلال بازی‌های اینترنتی» (IGD) نیز شناخته می‌بشود، در نسخه‌ی تازه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) به‌گفتن یک حالت شایان‌دقت در نظر گرفته شده است. این اعتیاد می‌تواند به مشکلاتی چون افت تعامل های اجتماعی، کم شدن تحصیلی یا شغلی، افتفعالیت بدنی، و حتی اختلالات خواب منجر بشود. تحقیقات نشان داده‌اند که افرادی که به‌طور مفرط بازی می‌کنند، امکان پذیر علائمی شبیه اعتیاد به مواد مخدر داشته باشند. به‌عبارت دیگر افراد معتاد به بازی‌های ویدیویی و معتادان به مواد مخدر مواردی همانند بی‌قراری، افسردگی، و اضطراب را توانایی می‌کنند.

۲- افزایش اضطراب و استرس

در حالی که برخی از بازی‌های ویدیویی می‌توانند به افت استرس پشتیبانی کنند، بازی‌های رقابتی یا چالش‌برانگیز امکان پذیر تبدیل افزایش سطح استرس و اضطراب شوند. افرادی که بیشتر از حد دچار بازی‌های رقابتی خواهد شد، امکان پذیر با حس سختی برای برنده شدن و کارکرد بهتر مواجه شوند. این نوشته می‌تواند به افزایش اضطراب، تنش و حتی مشکلات فیزیکی همانند سردرد و افزایش ضربان قلب منجر بشود.

۳- تاثییر بر سلامت جسمی

بازی‌های ویدیویی طبق معمولً به نشستن طویل‌زمان نیاز دارند که می‌تواند به مشکلات فیزیکی نظیر چاقی، کمردرد، و مشکلات بینایی منجر بشود. نشستن مداوم پشت صفحه‌ی نمایش می‌تواند با افت فعالیت بدنی، بر سلامت قلبی‌عروقی و متابولیسم تأثیر منفی بگذارد. این چنین، مشکلات بینایی همانند خستگی چشم، خشکی چشم و تاری دید نیز امکان پذیر در نتیجه نگاه طویل‌زمان به صفحه نمایشگر رخ دهد.

۴- اختلال در خواب

منفعت گیری‌ زیاد از بازی‌های ویدیویی، به‌خصوص در شب، می‌تواند به اختلالات خواب منجر بشود. نور آبی صفحه‌نمایش‌ها می‌تواند تشکیل ملاتونین (هورمون تنظیم‌کننده خواب) را افت دهد و چرخه خواب و بیداری طبیعی بدن را مختل کند. اختلال در خواب می‌تواند به مشکلاتی همانند خستگی، افت تمرکز، کم شدن کارکرد تحصیلی یا شغلی، و مشکلات روانی همانند افسردگی و اضطراب منجر بشود.

۵- افت تعامل های اجتماعی در دنیای واقعی

اگرچه بازی‌های ویدیویی می‌توانند به افزایش تعامل های اجتماعی آنلاین پشتیبانی کنند، منفعت گیری بیشتر از حد از آن‌ها امکان پذیر علتکاهش تعامل های اجتماعی در دنیای واقعی بشود. این افت تعامل های حضوری می‌تواند به تنهایی، انزوای اجتماعی، و حتی افزایش علائم افسردگی منجر بشود. افرادی که زمان بسیاری را در بازی‌های آنلاین صرف می‌کنند، امکان پذیر به‌مرور زمان از فعالیت‌های اجتماعی حضوری و دنیای واقعی دور شوند.

۶- تأثیر بر حرکت و خلق‌وخو

بازی‌های ویدیویی، به‌اختصاصی آن‌هایی که دارای محتوای خشونت‌آمیز می باشند، امکان پذیر بر حرکت و خلق‌وخو تأثیر منفی بگذارند. تحقیقات نشان داده‌اند که برخی از افراد بعد از بازی‌های خشونت‌آمیز، تمایل بیشتری به پرخاشگری و خشم دارند. این تأثیرات به اختصاصی در کودکان و نوجوانان که تا این مدت در حال رشد و تکامل شخصیت می باشند، زیاد تر مشاهده می‌بشود.

راه‌حل‌ها و پیشنهاد‌ها برای منفعت گیری سالم از بازی‌های ویدیویی

برای افت مخاطرات ناشی از سرگرمی با بازی‌های ویدئویی برنامه‌ریزی وقتی مناسب و تشکیل اعتدال بین بازی و دیگر فعالیت‌های زندگی زیاد مهم است. نظر می‌بشود که:

• زمان بازی را محدود کنید و به یک بازه وقتی معقول در روز بسنده کنید.
• استراحت‌های منظم داشته باشید تا از نشستن طویل‌زمان جلوگیری بشود.
• در کنار بازی‌های ویدیویی، به فعالیت‌های فیزیکی و اجتماعی حضوری نیز بپردازید.
• از بازی‌هایی که محتوای خشونت‌آمیز دارند به اختصاصی برای کودکان و نوجوانان اجتناب کنید.
• در صورت مشاهده علائم اعتیاد به بازی، مشورت با متخصصان سلامت روان را جدی بگیرید.

با منفعت گیری از این راه‌حل‌ها، می‌توان از مزایا روحی بازی‌های ویدیویی منفعت‌مند شد و در عین حال، از مخاطرات و چالش‌های احتمالی آن جلوگیری کرد.

سوال و جواب‌های رایج

آیا بازی‌های ویدیویی می‌توانند به سلامت روان من پشتیبانی کنند؟

بله، شواهد بسیاری وجود دارد که مشخص می کند بازی‌های ویدیویی می‌توانند به بهبود علائم افسردگی، اضطراب و دیگر مشکلات سلامت روان پشتیبانی کنند. بازی‌های ویدیویی می‌توانند مزایا مختلفی از جمله:

• افت استرس و اضطراب: بازی‌های ویدیویی می‌توانند راهی برای فرار از دنیای واقعی و غرق شدن در یک دنیای دیگر باشند. این می‌تواند به افت استرس و اضطراب پشتیبانی کند.
• بهبود خلق و خو: بازی‌های ویدیویی می‌توانند حس نشاط و رضایت را افزایش دهند.
• افزایش ربط اجتماعی: بازی‌های ویدیویی می‌توانند راهی برای ربط با دیگران و تشکیل حس تعلق باشند.
• تحکیم توانایی‌های شناختی: برخی از بازی‌های ویدیویی می‌توانند به بهبود توانایی‌های حل قضیه، حافظه و تمرکز پشتیبانی کنند.

چه نوع بازی‌های ویدیویی برای سلامت روان سودمند می باشند؟

بهترین نوع بازی‌های ویدیویی برای سلامت روان، بازی‌هایی می باشند که از آن‌ها لذت می‌برید و برایتان سرگرم‌کننده می باشند. با این حال، برخی از انواع بازی‌ها امکان پذیر مزایا بیشتری برای سلامت روان داشته باشند، به‌گفتن مثال:

• بازی‌های نقش‌آفرینی: این بازی‌ها به شما امکان خواهند داد تا هویت‌های گوناگون را امتحان کنید و دنیای جدیدی را کشف و در آن کاوش کنید.
• بازی‌های پازل: این بازی‌ها می‌توانند به تحکیم توانایی‌های حل قضیه و حافظه پشتیبانی کنند.
• بازی‌های ورزشی: این بازی‌ها می‌توانند راهی برای ورزش و فعالیت بدنی باشند.
• بازی‌های اجتماعی: این بازی‌ها می‌توانند به شما پشتیبانی کنند تا با دیگران ربط برقرار کنید و حس تعلق تشکیل کنید.

چه زمان از انجام بازی‌های ویدیویی برای سلامت روان سودمند است؟

هیچ جواب قطعی برای این سوال وجود ندارد، چون مقدار وقتی که هر فرد برای منفعت‌مندی از مزایا سلامت روان از بازی‌های ویدیویی نیاز دارد، متفاوت است. با این حال، برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که حتی انجام ۳۰ دقیقه بازی در روز می‌تواند سودمند باشد. مسئله مهم است این است که به بدن خود گوش دهید و اگر حس استرس، اضطراب یا خستگی می‌کنید، دست از بازی بردارید. را متوقف کنید. یادتان باشد که اعتدال را در زندگی خود نگه داری کنید و یقین شوید که زمان کافی را برای انجام فعالیت‌های دیگر همانند ورزش، گذراندن زمان با عزیزان و انجام سرگرمی‌های غیرکامپیوتری نیز تعلق می‌دهید.

مهم است که به یاد داشته باشید که بازی‌های ویدیویی نباید جانشین درمان‌های کلاسیک سلامت روان شوند. اگر با مشکلات سلامت روان دست و پنجه نرم می‌کنید، مهم است که از یک متخصص باتجربه و ماهر پشتیبانی بگیرید.

منبع: verywellmind